Door Samuel Verschoor & Anne L. Giesen
MAARHEEZE – Noord-Brabant is de drugsprovincie van Nederland. Dat betekent dat er veel geld wordt gestoken in het voorkomen en genezen van drugscriminaliteit en daar komen heel wat partijen en de nodige rekeningen bij kijken. Maar wat kost dat nou eigenlijk per jaar? De onderzoeksredactie van RTV Horizon zocht het uit.
Noord-Brabant staat al jaren bekend als de provincie waar drugscriminaliteit welig tiert. Er wordt hier meer drugs gefabriceerd dan waar ook in Nederland. Bij die productie ontstaan restproducten, zogenoemd drugsafval. Omdat dat afval nergens op een legale manier weggegooid kan worden, voelen criminelen zich genoodzaakt om dit afval op een illegale manier te lozen. Vaak gaat het om zeer chemische en schadelijke stoffen, daarom moet het gedumpte drugsafval door gespecialiseerde bedrijven worden opgeruimd. Daar hangt een prijskaartje aan. Maar hoeveel kost het opruimen van dat drugsafval de gemeenten Cranendonck en Heeze-Leende eigenlijk? En welke onvoorziene kosten brengt drugscriminaliteit nog meer met zich mee?
De Provincie Noord-Brabant heeft een jaarlijks budget van €250.000,- om te verlenen aan subsidie voor de opruiming van drugsafval. Dit potje is bedoeld voor gemeenten, instanties of personen om aanspraak op te maken als er op hun grondgebied gedumpt is. Bij het oprollen van een drugslab op privéterrein, is de eigenaar of huurder van het terrein aansprakelijk. Vaak is het zo dat deze persoon het niet kan betalen. Dan gaat de verantwoordelijkheid om het op te ruimen naar de lokale overheid; vaak de gemeente. Zij krijgen de opruimkosten dan terug van de provincie.
Omdat we niet alleen in kaart willen brengen wat de opruimkosten van drugsafval zijn, maar ook willen kijken hoeveel er wordt besteed aan drugspreventie vanuit gemeenten of instanties, heeft de onderzoeksredactie ook de subsidieaanvragen voor drugsgerelateerde zaken. Een voorbeeld daarvan is het evenement wat gemeente Heeze-Leende in samenwerking met de politie organiseerde afgelopen 19 augustus in Heeze (zie deze link voor meer informatie) . De kosten voor projecten als deze, zijn ook opgenomen in de onderstaande overzichten.
In de bovenstaande tabel is het opvallend dat er in 2019 meer subsidieaanvragen zijn geweest dan in 2020, maar dat het bedrag van de aanvragen in 2020 wel een stuk hoger ligt dan in 2019. Ook in Heeze-Leende en Cranendonck is dit het geval zoals te zien in deze onderstaande grafiek.
Dit is deels te verklaren doordat er minder vaak drugsafval wordt gedumpt, maar dat de hoeveelheid afval per dumping wel een stuk groter is. Zo waren er in 2019 in Oost-Brabant 56 dumpingen tegenover 30 dumpingen in 2020, volgens data van de politie. Dat is dus bijna een halvering. De hoeveelheid ontmantelde drugslabs steeg juist, van 12 in 2019 naar 17 in 2020. Deze trend zien we ook in de rest van de provincie. Hoewel de hoeveelheid drugsafval per dumping dus toeneemt, verklaart dat volgens Politie Oost-Brabant niet het gehele verschil. Manon van der Heijden, woordvoerder & communicatieadviseur, zegt in een mail: ‘Het afgelopen jaar [2020] zagen we een afname van het aantal zichtbare drugsdumpingen dat aan de oppervlakte worden gedumpt. Het aantal productielocaties (labs) neemt echter niet af. Er zou dus ongeveer eenzelfde hoeveelheid afval moeten zijn. Het is niet ondenkbaar dat men andere manieren van het “ontdoen van drugsafval“ bedenkt, bijvoorbeeld lozen of hergebruiken.’ In contrast met andere gemeenten in Noord-Brabant, valt de hoogte van de subsidieaanvragen erg mee, zoals te zien in de onderstaande grafiek.
Hoe de trend zich voortzet in 2021, is nog even de vraag. Door nog incomplete data valt hier nog weinig over te zeggen.