Rond de kerstperiode werd een sloopvergunning aangevraagd voor het pand aan de Kapelstraat 48. Er voor in de plaats wil men een hoger en moderner pand plaatsen.
Het hotel aan de huidige Kapelstraat 48 kent een ruime geschiedenis en heeft meerdere namen gekend zoals: Hotel van Dijk, Barentsma, Hostellerie Vangaelen. Dit hotel zorgde er mede voor dat Heeze een schilderskolonie werd. Jarenlang verbleven jonge, soms ervaren, getalenteerde schilders hier om de puurheid en schoonheid van de omgeving op doek vast te leggen. Beelden van deze omgeving zijn over een groot deel van wereld terecht gekomen.
Stichting Houd Heeze-Leende Mooi is onlangs opgericht en komt in actie om het cultureel erfgoed, het historisch beeld en de kwaliteit van de dorpen in de gemeente Heeze-Leende te beschermen. Hieronder valt zeker ook het pand aan de Kapelstraat 48 in Heeze.
De Stichting Houd Heeze-Leende Mooi heeft een eigen website waar veel informatie te vinden. Vele gepubliceerde berichteb kunt u vinden maar ook de mogelijkheid om de petitie tegen de sloop van Hostellerie Vangaelen te tekenen. De links ziet u aan het einde van dit bericht.
Afgelopen week werd een bijeenkomst gehouden met het thema: waarom Hostellerie Vangaelen moet blijven?
Een woordelijk verslag van Marc van Abbe, uitgesproken tijdens de bijeenkomst in de Hooizolder op donderdag 10 maart 2022. Marc van Abbe is sinds 1993 deelnemer aan de Henri van Abbe Stichting.
“Ik ben uitgenodigd door de Stichting Houd Heeze-Leende Mooi omdat wij in Eindhoven voor eenzelfde probleem stonden. Het Van Abbe Museum zou zo overbouwd worden dat er van het oude gebouw niets meer te zien was. Er kwam een stel bezorgde Eindhovenaren bij elkaar zoals hier de Stichting Houd Heeze-Leende Mooi ontstond.
Ook in Eindhoven leek de race al gelopen. De raad, de wethouder en de burgemeester beschouwden ons als een lastig groepje vrijwilligers, dat snel het zwijgen opgelegd moest worden.
Toen ik las dat het pand hier tegen de vlakte moest om plaats te maken voor iets veel lelijkers, heb ik contact gezocht met jullie in Heeze. Ik had het vermoeden dat jullie onze expertise goed kunnen gebruiken. In Eindhoven zijn we inmiddels met een groep van 40 architecten, historici, juristen, bouwkundigen en communicatie-specialisten. Dagelijks zijn ze bezig met het onderwerp waar het hier vanavond over gaat.
O ja, dat gevecht om het behoud van het Van Abbe Museum hebben we gewonnen! De nieuwbouw is erachter geplaatst en niet er bovenop!
U staat hier voor een fundamenteel vraagstuk uit onze democratie: Hostellerie Vangaelen. Een lokaal probleem, maar zeker ook provinciaal én landelijk. Het fundamentele vraagstuk is: bent u, de Heezenaren, de baas in uw eigen dorp of is dat het grote geld?
Ik geef u het antwoord meteen: U bent de baas in uw eigen dorp! De meerderheid wint. Maar dan moet u er wel iets voor doen! De meeste mensen hier in de zaal zijn niet dagelijks bezig met het ontwikkelen van grootschalige hotelbouwplannen. U staat dus meteen op achterstand, want terwijl de ontwikkelaar met zijn architecten, financiers en juristen de planologische context bestudeert, en ze bespreekt met ambtenaren en de wethouder, zit u thuis aan de koffie of heeft een heel ander werk omhanden. U bevindt zich in gekwalificeerd gezelschap, want ook de raadsleden, burgemeester en wethouders meenden dat het allemaal wel kon….
Tot de bom barst en u in de gaten krijgt dat er iets staat te gebeuren wat nooit zou mogen gebeuren. U ziet de plannen en schrikt zich een houtje. Nu is het ineens wel zaak dat u redeneert als een vastgoed-ontwikkelaar, als een stedenbouwkundige, als een architect, als een jurist….
Maar in het geval van dit Hotel Vangaelen is er meer aan de hand: u moet ook nog eens redeneren als een bouwhistoricus, als een cultuurhistoricus als een cultuur-socioloog.
Dat is allemaal niet zo snel bij elkaar gezocht, maar de Stichting Houd Heeze-Leende Mooi is eraan begonnen en ik twijfel er niet aan dat u gaat winnen. De bedoeling is nu dus de stem van de Heezenaar te laten spreken. De rijen te sluiten en je niet te laten beroven van een belangrijk stuk cultureel erfgoed.
In het geval Vangaelen verkeren we inmiddels in de krankzinnige situatie dat de meerderheid van de burgers het pand wil behouden en dat de hele gemeenteraad voor behoud is en zelfs B&W laten weten dat ze om zijn. Toch is dat niet genoeg, omdat de eigenaar ook zo zijn planologische rechten heeft. Uw gemeentebestuur heeft daar een flinke steek laten vallen. Dit pand verdient onmiddellijke bescherming.
Ik ga u uitleggen waarom. Het pand op zich ontleent zijn cultuur-historische waarde niet zozeer aan de stenen, of de bouwwijze, of de ornamentiek. Karakteristiek mag het sowieso genoemd worden. Maar het pand is waardevol vanwege zijn ligging aan de Kapelstraat en zijn architectuur uit de 19e eeuw.
De opvallende luifel met de kanten rand, de pilaren en de ramen. Allemaal typisch van die tijd, maar daarin ligt de waarde van Vangaelen niet.
De werkelijke waarde ligt in wat zich hier in dit hotel, Hotel Van Dijk, vanaf 1842 heeft afgespeeld. Honderd tachtig jaar geleden dus! Rond de eeuwwisseling, die van 1900 bedoel ik, ontdekken de kunstschilder Heeze, de Parel van Brabant. Hier vind je nog het onbedorven boeren bestaan. Het wordt een vrolijke boel, daar voor de stadse jongens en meisjes met geld in dat Brabantse dorp. En heb je geen geld om je pension te betalen, dan betaal je met een schilderij. Honderden schilderijen zijn hier in Heeze gemaakt en er zijn er ook blijven hangen. Hotel Van den Heuvel (het voormalige rotesserie De Kempen, intussen ook verdwenen) en Hotel Van Dijk zorgden voor een kunstenaars / schilderskolonie.
Het was hier een vlotte boel, zo zelfs dat Jan Sluiters, net gescheiden van zijn vrouw Bertha Langenhorst, vanuit Hilversum met zijn nieuwe liefde Greet van Cooten naar Heeze vluchtte. In de woeste schilderijen die hij rond 1910 hier in Heeze en in Leende schilderde, zie je hoe hij in wilde kleuren los komt van de brave schilderstraditie van de Haagse school. Dat is hier gebeurd. Heeze als plaats van bevrijding, de culturele vernieuwing. Niet enkel de brave interieurtjes van moeder bij de wieg, maar landschappen vol bedreiging en pracht. Hier in Heeze dus.
Peter Thoben, verzamelaar van Brabantse schilderijen, ook deelnemer in de Henri van Abbe Stichting, kan u nog veel meer hierover vertellen.
Mijn punt is: het gebouw is de bouwhistorie, wat er gebeurde is de culturele ontwikkeling van de schilderskunst die hier in Heeze een belangrijke impuls kreeg, een impuls die 20 jaar aan zou houden!
Zie, hoe uw buurgemeente Nuenen zijn Van Gogh nalatenschap schaamteloos uitbuit en zie wat u, Heezenaren doet met de indrukwekkende schilderskolonie, die baanbrekend was, op weg naar de moderne schilderkunst…
Vangaelen: omdat de politiek ineens zo monument gezind is, denkt u wellicht dat u al geslaagd bent. Dat is helaas niet zo. U bevecht een veelkoppig monster. De ongeïnteresseerdheid voor cultuur, de jacht op winst, de gekrenkte trots van bestuurders, de lafheid van veel mensen om het gevecht aan te gaan.
Het gaat niet om een hoop stenen, maar om uw eigen geschiedenis!
Het gaat om de ziel van Heeze! Veel succes. Mijn steun heeft u.
Marc van Abbe”
Feiten inzake Hostellerie Vangaelen Heeze, 9 februari 2022 (HHLM)
Er bestaan omtrent het pand Kapelstraat 48, ook wel bekend als Hostellerie Vangaelen, een aantal misverstanden. Hieronder staan een aantal feiten teneinde deze misverstanden te weerleggen.
1. Verleende vergunning en bestemmingsplan
Er is gesteld dat het college niet anders kon doen dan het verlenen van een omgevingsvergunning voor het sloop- en nieuwbouwplan op locatie Kapelstraat 48, omdat het ingediende plan zou voldoen aan het bestemmingsplan. Dit is onjuist. Niet voor niets is de omgevingsvergunning verleend voor ‘handelen in strijd met regels RO’ (zie documentnummer BV21204 d.d. 20 december 2021).
Onder meer is het nieuwbouwplan op de volgende punten in strijd met het bestemmingsplan:
a. de voorziene bebouwing vindt gedeeltelijk plaats buiten het bouwvlak.
b. de bouwhoogte en de goothoogte zijn aanzienlijk hoger dan toegestaan, respectievelijk 11.00 m versus 8.00 m. en 7.50 m versus de toegestane 6.00 m.
c. het bouwvolume is mede daardoor aanzienlijk groter dan wat het bestemmingsplan toelaat (ca. 30%).
d. het nieuwbouwplan is in strijd met de bestemming ‘Waarde-Archeologie I’ die voor de betreffende locatie geldt. Het daarvan afwijken mag niet zonder een deskundigenrapport, welke op dit moment ontbreekt.
e. het nieuwbouwplan voldoet niet aan de gemeentelijke parkeernormen, zoals onder meer vastgelegd in de ParkeerVisie Heeze-Leende 2019.
f. Het nieuwbouwplan is niet getoetst aan het gemeentelijk welstandsbeleid. Zie onder meer Welstandsbeleid Gemeente Heeze-Leende “De sgonste parels”, januari 2013. De Kapelstraat wordt daarin aangeduid als gebied met een hoge cultuurhistorische waarde, waar “versterking en herstel van het straatbeeld van belang is”. Dit betekent onder meer handhaving van de karakteristiek van de dorpsstraat en dat “grotere, moderne panden zoveel mogelijk uit het straatbeeld moeten worden geweerd”. Voor zover het college op enkele onderdelen zou kunnen goedkeuren dat van het bestemmingsplan zou mogen worden afgeweken, zou dat in dat geval gebaseerd zijn op een discretionaire bevoegdheid van het college (een politiek besluit dus), maar niet op een (afdwingbaar) recht van de aanvrager.
2. Gemeentelijk monument
Er is eveneens gesteld dat het pand Kapelstraat 48 zonder medewerking van de eigenaar niet op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst kan worden. Dat is eveneens onjuist. Zie onder meer art. 5 t/m 12 van de Erfgoedverordening Heeze-Leende 2019. 2
3. Bouwkundige staat
De bouwkundige staat van het gebouw Kapelstraat 48 is zodanig dat er sprake is van achterstallig onderhoud, maar dat het pand bouwvallig zou zijn, of ingrijpend gerestaureerd zou moeten worden, is overdreven. Uit recente bouwrapporten is niet gebleken dat de sloop van het gebouw te rechtvaardigen zou zijn en de aanvrager van de omgevingsvergunning heeft verder geen onderzoek laten doen naar de mogelijkheden het gebouw te handhaven.
4. Mogelijke exploitatie
Door sommigen wordt beweerd dat het gebouw Kapelstraat 48 niet meer te exploiteren zou zijn. Ook dat is onjuist. De vorige exploitant kon het gebouw heel goed exploiteren. Probleem destijds was evenwel dat er geïnvesteerd moest worden in achterstallig onderhoud en er enkele aanpassingen gedaan moesten worden (waterleidingen, elektra, brandveiligheid), die de toenmalige eigenaar niet voor zijn rekening wilde nemen. Voor zover de huidige eigenaar zou stellen dat met de prijs die hij voor de verwerving van het pand betaald heeft, geen winstgevende exploitatie mogelijk zou zijn, is dat rechtstreeks het gevolg van het feit dat projectontwikkelaars gespeculeerd hebben op een toekomstige sloop en nieuwbouw, waardoor zij uiteindelijk op korte termijn een hogere marge kunnen behalen.
Opvallend is ook het verloop in waarde van het pand aan de Kapelstraat 48. In november 2020 werd het pand voor zes ton verkocht. In korte tijd (vier maanden) veranderde het pand diverse malen van eigenaar. Vier maanden later was de prijs van het pand met 75% gestegen…
* Interessante links:
https://hhlm.nl/?page_id=159 (Stichting HHLM heeft aan alle lijsttrekkers bij de komende gemeenteraadsverkiezingen van 14, 15 en 16 maart een aantal vragen gesteld over Hostellerie Vangaelen. In deze link staan de vragen met de gegeven antwoorden door de partijen welke meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Heeze-Leende.)
Teken alsnog hier de petitie om afbraak van Hostellerie Vangaelen, Kapelstraat 48 in Heeze, te voorkomen.