advertentie
In gemeenten als Cranendonck, Valkenswaard en Heeze-Leende nam het aantal contacten met leerplichtambtenaren fors toe tot 9.411 jongeren - dat is 9% van alle jongeren in de regio. Een stijging van 2% ten opzichte van het voorgaande jaar.
De regio kampt met een unieke combinatie van problemen. De toestroom van vluchtelingen, waaronder alleenreizende minderjarige asielzoekers, legt enorme druk op onderwijslocaties. Tegelijkertijd trekt de bloeiende Brainportregio internationale kenniswerkers aan, wat tot administratieve vertragingen in schoolinschrijvingen leidt.
En de zeer aantrekkelijke arbeidsmarkt verleidt jongeren om de school voortijdig te verlaten. Ze kiezen voor een baan nog voordat ze hun diploma op zak hebben.
Het aantal absolute verzuimmers - jongeren die helemaal nergens ingeschreven staan - schoot omhoog van 1.083 naar 1.507 meldingen. Vooral in gemeenten met asielzoekercentra was deze stijging opvallend.
Pro-actieve aanpak werpt vruchten af
De doorstroomcoaches hanteren een intensievere aanpak: jongeren die uitvallen krijgen direct een telefoontje of WhatsApp-bericht. Helpt dat niet? Dan volgt een onaangekondigd huisbezoek.
Die aanpak blijkt effectief. In 2023-2024 legden de coaches maar liefst 892 huisbezoeken af bij 627 jongeren - meer dan dubbel zoveel als het jaar ervoor (413 bezoeken). Van alle begeleidingstrajecten die werden afgesloten, vond 33% van de jongeren weer een opleiding en 35% kreeg werk.
Investering met rendement
Een maatschappelijke kosten-batenanalyse bewijst de waarde van deze aanpak: met relatief kleine investeringen worden aanzienlijke maatschappelijke baten behaald. Denk aan minder uitkeringsgerechtigden en meer werkenden.
Toch blijft de uitdaging groot. Slechts 82% van de 22-jarigen in de regio had op 1 oktober 2023 een startkwalificatie - een daling van 1% ten opzichte van het jaar ervoor. Vooral in gemeenten met veel vluchtelingen zakt dit percentage, mede omdat buitenlandse diploma's vaak niet als startkwalificatie worden erkend.
Nieuwe wet biedt perspectief
Licht aan het einde van de tunnel komt van het wetsvoorstel 'Van school naar duurzaam werk', dat naar verwachting in januari 2026 van kracht wordt. Deze wet geeft scholen, doorstroompunten en gemeenten meer mogelijkheden om jongeren tot 27 jaar te ondersteunen bij de overgang naar werk.
Begrippenlijst
Absolute verzuim - Jongeren die helemaal niet op een school zijn ingeschreven
Centrale Leerlingenregistratie (CLR) - Regionaal registratiesysteem dat schoolgegevens van leerlingen bijhoudt
Doorstroomcoaches - Professionals die uitgevallen jongeren begeleiden naar onderwijs of werk
Doorstroompunten - Regionale organisaties die voortijdig schoolverlaters ondersteunen
Leerplichtambtenaar - Ambtenaar die toeziet op naleving van de leerplicht en verzuim aanpakt
Luxe verzuim: Vakantie buiten de schoolvakanties zonder toestemming van school of leerplicht
Ongeoorloofd verzuim - Schoolverzuim zonder geldige reden, onderverdeeld in wettelijk en overig verzuim
Startkwalificatie - Minimaal havo-, vwo- of mbo niveau 2-diploma dat nodig is voor duurzame arbeidsmarktpositie
Voortijdig schoolverlaten (VSV) - Het verlaten van onderwijs zonder startkwalificatie
Wettelijk verzuim: Minimaal 16 uur verzuim gedurende een periode van vier opeenvolgende lesweken
Dit artikel kwam tot stand ism het European Journalism Fund.
